Bacteriële infecties en diarree

Bacteriële infectie

Een acute bacteriële infectie van de dunne darm kan door een aantal specifieke bacteriën veroorzaakt worden. In de meeste gevallen gaat het om deze soorten bacteriën die een dergelijke acute infectie kunnen veroorzaken:

• Campylobacter spp.
• Shigella spp.
• Salmonella spp.
• Yersinia spp.
• Klebsiella spp.

Deze bacteriën leven in de darmen van dieren en mensen en worden via de ontlasting uitgescheiden. Een infectie met deze bacteriën loop je op door contact met ontlasting, het eten van besmet voedsel of via water. Een besmetting veroorzaakt niet altijd klachten. Naar schatting treden er jaarlijks zo’n 1.7 tot 5 miljard gevallen van diarree op, de meeste van deze gevallen zien we in ontwikkelingslanden. Jonge kinderen hebben daar gemiddeld drie keer per jaar last van diarree. Het totaalaantal sterfgevallen wordt jaarlijks op 1.2 miljoen geschat.
In de Westerse wereld komen echter ook bacteriële infecties voor. Zo zijn Shigella bacteriën wereldwijd een veelvoorkomende oorzaak van dysenterie. In de Verenigde Staten raken jaarlijks een half miljoen mensen geïnfecteerd met Shigella spp. In Nederland raken jaarlijks ongeveer 50.000 mensen besmet met Salmonella spp.

Oorzaken bacteriële infectie

Campylobacter spp. Een besmetting met Campylobacter spp. kan diarree veroorzaken. Vaak loopt men een besmetting op door het eten van besmet kippenvlees. Bij een besmetting met Campylobacter spp. zullen er in slechts 3 – 5% van de besmettingen klachten ontstaan. De complicaties die deze bacterie geeft zijn:

• Abcessen in verschillende organen
• Longontstekingen
• Gewrichtsontstekingen
• Koorts
• Nierfalen
• Sepsis (bloedvergiftiging)

Een ontsteking kan resulteren in het syndroom Guillain-Barré, dit is een spieraandoening waarbij plotseling krachtsverlies optreedt. Jaarlijks krijgen twee- tot driehonderd mensen dit syndroom.

Shigella spp. Een besmetting met Shigella spp. bij mensen die een gezond immuunsysteem hebben duurt niet langer dan 5 tot 7 dagen. Bij infecties kunnen de geïnfecteerden last hebben van milde koorts. Ook kan deze bacterie diarree veroorzaken, deze diarree verdwijnt meestal zonder een antibiotische behandeling. Het kan echter wel enkele maanden duren voordat de stoelgang weer volkomen normaal is. Daarom wordt er in sommige gevallen toch voor een behandeling gekozen. Shigella komt zelden bij dieren voor. Het is voornamelijk een menselijke ziekte, maar Shigella kan bij bijvoorbeeld apen en chimpansees voorkomen.

Salmonella spp. Er zijn meerdere Salmonella-soorten. De belangrijkste en in Nederland de meest voorkomende soorten zijn S.typhimurium en S.typhimurium. De Salmonella-soorten die alleen bij de mens voorkomen zijn S.typhi en S.paratyphi. Andere Salmonella-soorten kunnen bij mensen én dieren voorkomen.

Yersinia spp. Een infectieziekte kan worden veroorzaakt door de bacterie Y.enterocolitica, een infectie die meest voorkomt bij jonge kinderen. De kenmerkende symptomen ontwikkelen zich 4–7 dagen na blootstelling en kunnen 1–3 weken of langer aanhouden.

Clostridium difficile. Clostridium difficile komt regelmatig voor, de besmetting kan men via de handen oplopen, of in het ziekenhuis, niet via voedsel. Clostridium difficile is een anaerobe, sporenvormende bacterie die bij verstoring van de normale darmflora diarree kan veroorzaken. Clostridium difficile type 027 is een gevaarlijke variant van deze bacterie. Mensen met een goede afweer hebben weinig te vrezen, maar ouderen en mensen met een zwakke gezondheid kunnen de giftige stoffen die deze bacterie aanmaakt niet afbreken. Door het gebruik van maagzuurremmers neemt de kans op een besmetting toe.

Diagnose

Omdat de meeste infecties geen complicaties met zich meebrengen en spontaan overgaan, wordt er vaak geen diagnose gesteld. Als er een diagnose wordt gesteld, dan wordt dit gedaan door het aantonen van de bacterie in de ontlasting. Een persoon die besmet is scheidt echter niet continu de bacterie uit die de besmetting veroorzaakt. Om de juiste diagnose te stellen moet daarom de ontlasting van drie achtereenvolgende dagen worden verzameld. De diagnose wordt in de meeste gevallen door PCR en het aantonen van toxines gesteld.

Risicofactoren voor een bacteriële infectie

Een infectie bij de mens treedt voornamelijk op door het eten van besmet vlees, eieren, of door het eten van besmette producten. De verdeling van de oorzaken van een bacteriële infectie ziet er als volgt uit:

• Eieren (39%)
• Varkensvlees (25%)
• Kippenvlees (21%)
• Rundvlees (11%)
• Overige producten (4%)

Een bacteriële infectie kan ook opgelopen worden door contact met mensen of dieren. Te denken valt bijvoorbeeld aan contact met een besmet familielid of huisdier. Kinderdagverblijven en zorginstellingen kunnen ook een bron van de besmetting zijn. Andere bronnen van een infectie kunnen zijn:

• Seksueel contact met een besmet persoon
• De handen van mensen die voedsel bereiden
• Het toilet
• Water dat besmet is met ontlasting

Behandeling

Er wordt in principe geen behandeling gestart. In geval van complicaties wordt er wel behandeld met antibiotica. Antibiotica worden alleen in ernstige gevallen voorgeschreven. Shigella spp. en Clostridium difficile zijn vaak resistent tegen antibiotica.

Preventie

Het goed verhitten van voedsel en een goede hygiëne tijdens het bereiden van voedsel kunnen een groot deel van de infecties voorkomen. Als jonge kinderen vaak diarree hebben, kan dit leiden tot ondervoeding, een groeiachterstand en een verminderde intellectuele ontwikkeling. Het is in zulke gevallen belangrijk om gezond voedsel te blijven geven. Als er borstvoeding wordt gegeven, dan moet hier mee doorgegaan worden.

Zelfgemaakte oplossingen van water, suiker en zout kunnen ernstige uitdroging tegengaan. Antibiotica, hoewel ze in deze gevallen zelden gebruikt worden, kunnen worden aanbevolen in enkele gevallen zoals bloederige diarree en hoge koorts.

Over darmklachten.nl