Nieuw advies Voedingscentrum

Op 22 maart 2016 kwam het Voedingscentrum uit met de nieuwe Schijf Van Vijf. De schijf zou gericht zijn op de nieuwste voedingsinzichten. Maar dat is niet het geval. Nieuw in de wereld van voeding is het belang van de bacteriën die aanwezig zijn in onze darm. Ook zij hebben voedsel nodig. Er zijn geen aanwijzingen dat er in het advies is opgenomen om chemische toevoegingen smaak- en kleurstoffen te vermijden en biologisch geproduceerd voedsel aan te schaffen.

Te veel zetmeel

Het Voedingscentrum laat ons weten dat je zes tot acht boterhammen per dag nodig hebt. “Brood is een bron van koolhydraten en jodium”, schrijven ze. Volkoren- en bruinbrood zou het risico op bepaalde ziekten verminderen. Dit is een wonderlijk advies en gaat voorbij aan het feit dat wereldwijd steeds meer mensen zetmeelinname beperken en brood weglaten. Gluten vormen een probleem, maar dat onderwerp laten wij voor nu even buiten beschouwing.

Nieuwe inzichten

Onder het kopje ‘Krachtvoer’ wordt door het Voedingscentrum een menuplanning voorgesteld: een bord havermoutpap en rozijnen (70 gram glucose), een tosti van twee volkoren boterhammen besmeerd met halvarine plus een banaan (62 gram glucose). Tussendoor een appel en één volkoren boterham besmeerd met margarine (28 gram glucose). Als diner 150 gram sperziebonen en zilvervliesrijst (50 gram). In totaal komt dat neer op 225 gram glucose. Droge bruine bonen, kidneybonen, linzen, etc. hebben een zetmeelgehalte van 40%.

• Brood bevat 50 gram zetmeel per ons. Ons bloed bevat gemiddeld slechts 1 gram glucose per liter. Het eten van zetmeelrijke producten veroorzaakt een stijging van de insulinespiegels in het bloed.
• Door het eten van brood en de toename van insuline neemt de vetopslag rond de buik toe en neemt de omvang van de buik toe; 60% van de Nederlandse bevolking is te zwaar. In feite is het percentage hoger, want BMI metingen zijn niet nauwkeurig. Bij een BMI van 24,9 – dat nog net als normaal wordt beschouwd – ben je al snel 10 kg te zwaar. Overgewicht gaat samen met hart- en vaatziekten.
• Brood bevat van nature geen jodium. Het jodium is er aan toegevoegd, dat is dus geen motief om brood te eten. Jodium tref je aan in jozozout en zeewier. Zeewier heeft ontstekings- en kanker remmende eigenschappen.

Groenten

Het advies voor groenten is verhoogd: van 200 gram per dag naar 250 gram, maar dat is nog steeds extreem weinig. In Duitsland is het advies al jaren 375 gram. Niet dat de adviezen helpen want 95% van de Nederlandse bevolking eet minder dan twee ons groenten per dag. Groentevezels behoren tot de goede koolhydraten. De vezels stimuleren de groei en aantallen gezonde darmbacteriën. Zij vormen vitaminen en hersenhormonen en helpen het immuunsysteem te ontwikkelen. Het is belangrijk de term koolhydraten goed te begrijpen. Er zijn twee soorten:

• Zetmeel en glucose: zij vormen geen krachtvoer, maar worden omgezet in triglyceriden.
• Onoplosbare koolhydraten: de plantvezels. Groentevezels hebben veel waarde doordat zij binnen het lichaam worden omgezet in gunstige korte keten vetzuren. Wij hebben onze eigen inwendige calorieproducenten, in de vorm van bacteriën, in onze darm en wij zijn niet afhankelijk van zetmeel en vetten.

Vetten en vlees

Het nieuwe advies luidt:

• Geen: harde margarine, roomboter en kokosvet, boter, volle melk, yoghurt en kwark. Vlees mag wat minder en wordt en vervangen door peulvruchten, noten of tofu.
• Wel: vloeibare margarine, vloeibaar bak- en braadvet, zonnebloemolie. Zuivelproducten worden vijf maal per dag aanbevolen. Tweeënhalve dl halfvolle melk + koffie met halfvolle koffiemelk bij het ontbijt, later op de dag een glas karnemelk (1½ dl) en in de avond nog eens halfvolle yoghurt twee blokjes 30+ kaas.

Plantaardige oliën en noten bevatten zeer veel calorieën en omega-6 vetzuur. Deze vetzuren dragen bij tot hart- en vaatziekten, terwijl van boter niet is aangetoond dat gebruik ziekte veroorzaakt. Een beter advies is om vlees te vervangen door met name vette vis.

Alternatieven

Als alternatief op de adviezen van het Voedingscentrum zou je in de ochtend een groentenomelet, smoothie met spinazie,fruit en yoghurt of kokosmelk kunnen nemen. Tussendoor eet je bouillon met groenten. Voor de lunch nuttig je een maaltijdsalade met zalm en ’s avonds vervang rijst en pasta door zoete aardappel of koolraap of maak je een pizzabodem van bloemkool. Microbioomstudies laten zien dat het aantal gunstige bacteriën toeneemt door in ieder geval 1 kg groenten per dag te eten.