Een maagzweer veroorzaakt pijn in de maagstreek of pijn in de bovenbuik, ook kan er een brandend gevoel achter het borstbeen optreden. Bij maagpijn moet onderzoek plaatsvinden om te bepalen of er een maagslijmvliesontsteking is. Maagklachten kunnen duiden op een bacteriële infectie, maar ook een voedselallergie of gebruik van pijnstillers kunnen maagpijn veroorzaken.
Maagzweer – een bacteriële infectie
Bij ruim 10 % van de mensen met maagklachten wordt de bacterie Helicobacter pylori in de ontlasting aangetroffen. Deze bacterie is besmettelijk, Helicobacter pylori kan worden doorgegeven via besmette handen, besmet voedsel of water.
Klachten die op een maagzweer duiden, zijn een brandend, schrijnend gevoel in de maagstreek of achter het borstbeen. De pijn kan uitstralen naar de rug, tussen de schouderbladen of naar de hals. Vaak is er misselijkheid en een opgeblazen gevoel in de buik. De pijn treedt vooral op bij een hongergevoel en neemt af bij het nemen van voedsel of een maagzuurremmer. Er is een verhoogd risico op een maagzweer bij mannen en ook bij het roken van sigaretten.
Besmetting met Helicobacter pylori, die maagzweer veroorzaakt, komt vaker voor bij de allochtone bevolking en neemt na het 45e levensjaar toe.
Maagklachten
De maagwand en slokdarm kunnen geïrriteerd zijn zonder bacteriële infectie. De oorzaak kan zijn:
Een breuk (hernia) van het middenrif.
Een ontsteking van de slokdarm, een oesofagitis; deze kan ontstaan door prikkeling van het maagzuur.
Voedselallergieën en coeliakie kunnen maagklachten, waaronder maagzweer, veroorzaken.
Blastocystis hominis veroorzaakt vaak misselijkheid.
Reflux
Tijdens het eten slikt men voedsel door en stroomt het via de slokdarm naar de maag. Op de hoogte van het middenrif gaat de slokdarm over in de maag, waar een klepje de maag afsluit. Bij een reflux stroomt voedsel vanuit de maag terug naar de slokdarm, oesofagus. Wanneer dit vaak gebeurt, kunnen er klachten ontstaan doordat het slijmvlies van de slokdarm geïrriteerd raakt.
Ook kan bij een reflux een brandend, schrijnend gevoel achter het borstbeen of slikproblemen voorkomen, met uitstralende pijn naar de rug, tussen de schouderbladen of naar de hals.
Soms komt het maagzuur in de keel en de mond; dit wordt een oprisping genoemd. Door het omhoogkomen van het zuur kan het slijmvlies geïrriteerd raken en kunnen er hoestklachten ontstaan. Ook kunnen er een opgeblazen buik, diarree en winderigheid door optreden.
De klachten van een reflux nemen toe wanneer men vaak vette maaltijden gebruikt, tijdens de zwangerschap en bij overgewicht.
- Een slokdarmontsteking kan leiden tot littekenvorming en vernauwing. Ook kunnen afwijkende cellen ontstaan, een metaplasie (Barnett). Deze cellen kunnen zich ontwikkelen tot kankercellen.
- Bij mensen met een glutenintolerantie kan het eten van brood vaak maag- of refluxklachten veroorzaken.
Onderzoek
De Helicobacter-test kan onderscheid maken tussen een maagzweer en een reflux.
- Ontlastingsonderzoek is een zeer betrouwbare manier om de Helicobacter pylori aan te tonen.
- Bij een maagzweer kunnen kleine bloedingen optreden. Het bloed komt via de maag in de darmen en komt uiteindelijk in de ontlasting terecht. Dit kan met de Occult-bloedtest worden aangetoond.
- Bij gebruik van maagzuurremmers neemt de vertering af. Daardoor kan een verminderde vetopname optreden en neemt het vetgehalte van de ontlasting toe.
Daar men bij een verminderde vetopname vaak lage spiegels ziet van vetoplosbare vitaminen zoals vitamine D3, is het raadzaam het vitamine D3-gehalte van het bloed te laten bepalen.
Misselijkheid
Misselijkheid kan optreden bij besmetting met bacteriën, bij allergieën en darmparasieten. Ook een galaandoening kan misselijkheid veroorzaken. Een verteringstest kan een verminderde vetopname opsporen. Vaak is er dan ook een opgeblazen buik, winderigheid en een afwijkende stoelgang.
Darmparasieten
Besmetting met darmparasieten kan misselijkheid veroorzaken. Dit komt vooral voor bij besmetting met Blastocystis hominis. Dan heeft men last van een sterk opgezette buik en flatulentie.
Glutenintolerantie
Maagklachten en een reflux komen vaker voor bij een glutenintolerantie (coeliakie). Wanneer het eten van brood de klachten doet verergeren, wordt geadviseerd de glutenintolerantietest aan te vragen. Maagklachten kunnen worden veroorzaakt door voedselallergie.
Irritatie door pijnstillers
Gebruik van pijnstillers zoals diclofenac kan irritatie van het slijmvlies en een ontsteking van de maag veroorzaken. Bij onderzoek treft men Helicobacter pylori niet aan. Wel kan er getest worden op ontstekingsmarkers zoals calprotectine, een stof die vaak verhoogd aanwezig is bij chronisch gebruik van pijnstillers.
Klachten door een maagzweer of een reflux zijn:
- maagpijn, zuurbranden
- toename van klachten bij een lege maag
- bepaald voedsel irriteert
- misselijkheid en boeren
- opgezette buik of een opgeblazen buik
- geïrriteerde keel, prikkelhoest
- kenmerkend is dat bij gebruik van maagzuurremmers de klachten afnemen