Darmontsteking door de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Definitie ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn ontstekingsziekten die zweren veroorzaken op het slijmvlies van de darmwand. In het Engels wordt de term IBD, Inflammatory Bowel Disease, gebruikt. De aandoeningen colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn geven hetzelfde ziektebeeld. Echter, colitis ulcerosa komt alleen in de dikke darm voor, terwijl de ziekte van Crohn daarnaast ook de dunne darm kan aantasten. Ook zijn bij colitis ulcerosa de ontstekingen wat oppervlakkiger van aard. Bij de ziekte van Crohn kan het zo zijn dat iemand last krijgt van zogenaamde fistels. Fistels zijn wonden in de darmwand die zelfs door het slijmvlies heengaan.

De ziekte van Crohn

In Nederland zijn er ongeveer 20.000 mensen die de ziekte van Crohn hebben. Bij 1 op de 1000 mensen wordt deze ziekte geconstateerd. De ziekte van Crohn kan zowel in de dikke als in de dunne darm zweren veroorzaken. De ziekte manifesteert zich meestal bij mensen tussen de 15 en de 25 jaar, maar ook bij kleine kinderen kan de ziekte voorkomen. De ziekte van Crohn komt iets vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

De symptomen van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn chronische ziekten die een aantal duidelijke symptomen hebben. De ziekten kennen allebei rustige en actieve perioden. De gevolgen van de beide ziekten kunnen ernstig en soms zelfs levensgevaarlijk zijn. De symptomen die deze ziekten met zich meebrengen zijn:

• Krampen
• Buikpijn
• Slijmerige of bloederige diarree
• Sommige mensen met colitis ulcerosa hebben last van:
• Een slechte eetlust
• Vermoeidheid
• Bloedarmoede

Pijn in de gewrichten

• Leverproblemen

Verschillen tussen de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Het verloop van de ziekte is onvoorspelbaar, sommige mensen hebben bijna nooit klachten, anderen zijn bijna nooit klachtenvrij. Het verloop van de ziekte van Crohn is per persoon verschillend. Er zijn een aantal belangrijke verschillen tussen de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa:

• Bij de ziekte van Crohn komen de ontstekingen in het hele maagdarmkanaal voor; van de mond tot de anus. Bij colitis ulcerosa ontstaan de ontstekingen alleen in de dikke darm en de endeldarm.
• Bij de ziekte van Crohn kan de dunne darm zijn aangetast. In dat geval is er een verminderde voedselopname. Hierdoor ontstaat er tekort aan mineralen en vitaminen, wat vermagering en bloedarmoede tot gevolg kan hebben. Bij kinderen kan dit voor een groeiachterstand zorgen.
• Bij de ziekte van Crohn ziet men vaker littekenweefsel en daardoor vernauwingen. Bij colitis ulcerosa ziet men vrijwel nooit een vernauwing.
• Fistels en granulomen komen alleen voor bij de ziekte van Crohn.
• Bij de ziekte van Crohn ziet men op verschillende locaties zweren. Bij colitis ulcerosa is vaak alleen de endeldarm aangetast.
• Bij de ziekte van Crohn kunnen de zweren diep zijn. Bij colitis ulcerosa zijn deze oppervlakkiger en tasten ze alleen het slijmvlies aan.
• Bij colitis ulcerosa is een aaneengesloten stuk darm ontstoken.

Beschikbare testen voor de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Om de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa aan te tonen kan er ontlastingsonderzoek en inwendig onderzoek worden gedaan. Bij ontlastingsonderzoek kan er gekeken worden naar:

• De hoeveelheid calprotectine, lactoferrine en transferrine in de ontlasting.
• De aanwezigheid van occult bloed.
• De TNA-alpha-waarden in de ontlasting. TNF-alpha heeft een sleutelrol bij de regulering van het immuunsysteem. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa kan er een stijging zijn van deze ontstekingsboodschappers.
• Het sIgA-gehalte van de ontlasting. Een hoger sIgA-gehalte duidt op een infectie.
• De beta-defensine2-waarden. De darmwand speelt een actieve rol in de verdediging van ons lichaam tegen schadelijke bacteriën en parasieten. De darmwand bevat daarom ook speciale Panethcellen, die de stof defensine aanmaken. De naam ‘defensine’ zegt het eigenlijk al, defensine remt schadelijke bacteriën en darmparasieten af door ze te belemmeren in hun groei.

Er kan ook inwendig onderzoek naar de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa plaatsvinden. Dit wordt gedaan als er verhoogde ontstekingsmarkers zijn of wanneer iemand last heeft van aanhoudende diarree. Er wordt dan een slang met een camera via de mond of anus in het lichaam gebracht. Op deze manier kan de kwaliteit van het slijmvlies van de darm(en) worden onderzocht. Ook kunnen er kleine stukjes weefsel, biopten, worden weggenomen, om later met een microscoop bekeken te kunnen worden.

Behandeling

Er is eigenlijk niets wat u kunt doen om deze ziektes te voorkomen. Mogelijk zijn er wel een aantal manieren waarmee de symptomen kunnen afnemen. De Crohn en Colitis Foundation of America stellen dat voeding geen rol speelt in het ontstekingsproces van mensen met de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Echter, veel mensen die één van deze ziekten hebben, ondervinden dat ze met name deze producten beter niet kunnen eten:

• Veel suikers
• Zuivelproducten
• Gedroogde bonen, erwten, peulvruchten en gedroogde vruchten
• Voedingsmiddelen die zwavel of sulfaat bevatten
• (Chili-)saus
• Pepers
• Vlees en vleeswaren
• Noten en zaden
• Graan, soja
• Chocolade
• Cafeïne
• Producten die sorbitol bevatten
• Alcohol
• Koolzuurhoudende dranken

Er zijn echter ook voedingsstoffen die ontstekingsremmende eigenschappen hebben. Dit zijn bijvoorbeeld:

• Geelwortel
• Vette vis
• Voedsel dat rijk is aan antioxidanten

Een ontstekingsremmend dieet dient samen met een voedingskundige vastgesteld te worden. Daarnaast benadrukken tal van onderzoekers het belang van het stellen van de diagnose in een vroeg stadium van de darmklachten. Patiënten met darmklachten hebben veel minder energie en minder levensvreugde. Ontlastingsonderzoek is aantoonbaar kostenbesparend, kan het ziekte-traject verkorten en is niet-invasief. Patiënten hebben niet te maken met wachttijden en de arts kan gerichter naar een specialist verwijzen. Dit versnelt het diagnostische traject.

Over darmklachten.nl