Dikke darmkanker

Definitie van dikke darmkanker

Dikke darmkanker is een gezwel dat van de wand van de dikke darm uitgaat. De kankercellen ontwikkelen zich vaak vanuit een poliep. Dikke darmkanker is de derde, meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. In 2015 werd er naar schatting bij 14.400 mensen dikke darmkanker vastgesteld. Het aantal gevallen van dikke darmkanker neemt jaarlijks toe. De kanker kan ontstaan in de dikke darm en in het rectum. Darmkanker komt bijna alleen voor bij mensen die ouder zijn dan 50 jaar. Als darmkanker ontstaat op een leeftijd van 75 jaar en ouder, overlijdt men er vaak niet aan.

Het Lynch-syndroom

De meest voorkomende erfelijke vorm van dikke darmkanker is het Lynch-syndroom, of Hereditair Non Polyposis Colorectaal Carcinoom (HNPCC-Lynch). In 5% van alle gevallen is er bij dikke darmkanker een erfelijke factor aanwezig en is er sprake van het Lynch-syndroom. Erfelijke darmkanker ontstaat meestal voor het 50e levensjaar, terwijl niet-erfelijke darmkanker meestal na het 50e levensjaar optreedt.

Ook bij het Lynch-syndroom ontwikkelt de kanker zich vanuit een darmpoliep. Een verschil met niet-erfelijke darmkanker is dat de tumor zich in het begin van de dikke darm bevindt, bij de overgang naar de dunne darm. Het Lynch-syndroom geeft een licht verhoogde kans op kanker in de dunne darm, de blaas, of het nierbekken.

Symptomen darmkanker

Symptomen kunnen zijn:

• Een wisselend ontlastingspatroon
• Verstopping
• Diarree
• Gewichtsverlies
• In enkele gevallen is er sprake van bloed bij de ontlasting, maar dit bloedverlies is meestal onzichtbaar.

Deze symptomen zijn echter niet kenmerkend voor darmkanker. De klachten kunnen ook ontstaan bij een voedselallergie of een besmetting met eencellige parasieten.

Testen op darmkanker

Ontlastingsonderzoek. Bij darmkanker ervaart de patiënt niet altijd klachten. Sommige patiënten maken zich zorgen over hun gezondheid op het moment dat ze buikklachten hebben, of op het moment dat hun ontlastingspatroon is veranderd. Zij vragen zich dan af of ze darmkanker hebben.

Als men ouder dan 50 is en bovenstaande klachten ervaart, dan wordt aanbevolen om meerdere testen aan te vragen. Fecesonderzoek kan in dit geval als eerste diagnostische stap dienen. De dokter zal in veel gevallen de test op bloedsporen aanvragen. Er zijn meerdere analyses die kunnen worden ingezet om een tumor of ontsteking op te sporen. Het is zinvol meerdere testen aan te vragen, hierdoor neemt de kans om kanker in een vroeg stadium op te sporen toe. De occult bloedtest is een analyse om onzichtbare bloedspoortjes in de ontlasting aan te tonen. In veel gevallen is er bij darmkanker geen sprake van bloedverlies, of is hier pas sprake van in een laat stadium. Door het doen van ontlastingsonderzoek, kunnen de volgende waarden geanalyseerd worden:

• Calprotectine
• Lactoferrine
• Beta-defensine
• Transferrine
• M2PK
• Alfa-1-Antitrypsine
• Zuurtegraad en de aantallen Lactobacillus.

Deze markers kunnen echter ook verhoogd zijn bij een darminfectie zoals colitis ulcerosa of bij poliepen. Bij verhoogde waarden moet er inwendig onderzoek gedaan worden om vast te stellen of de afwijkende waarden veroorzaakt worden door een ontsteking of door darmkanker.

Voordelen van ontlastingsonderzoek

Door het doen van uitvoerig darmonderzoek kan darmkanker in een vroeg stadium ontdekt worden. Hierdoor kan er ook sneller behandeld worden. Het voordeel van het aanvragen van meerdere ontlastingstesten is dat dit gevoeliger is, men is hierdoor sneller een afwijking op het spoor. Met deze testen kan men ook darmontstekingen aantonen. De testen moeten gezien worden als een voorselectie. Bij verhoogde waarden is er een veel grotere kans dat er afwijkingen zijn, die door endoscopie of colonoscopie aan het licht komen. Fecesonderzoek is niet belastend en kent geen complicaties. Daarnaast is het onderzoek niet kostbaar.

Colonoscopie

Tijdens een colonoscopie onderzoekt de arts het slijmvlies van de dikke darm. Deze procedure is niet zonder gevaar. Per 500 onderzoeken treedt er één ernstige complicatie op. Er kan tijdens het onderzoek een scheurtje, of gat in de darmwand ontstaan, men spreekt dan van een perforatie. Bij een ontstoken darm is de kans op perforatie groter, dit kan ernstige en soms zelfs fatale gevolgen hebben.

Risicofactoren die bijdragen aan de ontwikkeling van darmkanker

Mensen met overgewicht en mensen die roken hebben een verhoogd risico op darmkanker. Bepaalde groepen hebben een verhoogd risico op darmkanker, met name wanneer er darmkanker in de familie voorkomt. De kans op het ontstaan van darmkanker is 15% groter op het moment dat één van de ouders darmkanker heeft gehad. Een regelmatige controle is dan belangrijk. Er zijn nog een aantal andere situaties aan te wijzen die een verhoogd risico op darmkanker met zich meebrengen:

• Een hoge zuurtegraad (pH) van de ontlasting.
• Chronische gebitsontstekingen. Schadelijke bacteriën in de mond kunnen in de darm terecht komen.
• Diabetes-II patiënten hebben 10 maal meer kans op darmkanker dan personen die geen Diabetes-II hebben. Eén op de honderd Diabetes-II patiënten heeft kwaadaardige aandoeningen in de dikke darm.
• Een gebrek aan beweging.
• Alcoholmisbruik.
• Een hoge consumptie van suiker.
• De consumptie van de verkeerde vetten en te veel vlees. Er is aangetoond dat men een verhoogde kans op darmkanker heeft door het frequent gebruik van vlees en voedsel dat veel vet bevat, met name transvetzuren en dierlijke vetten. De consumptie van dergelijk voedsel kan een toename veroorzaken van tegen gal resistente bacteriën, zoals Alistipes.

Of de kans op darmkanker door het consumeren van vlees daadwerkelijk toeneemt is niet helemaal te bewijzen. Dit komt omdat mensen die vlees eten, vaak ook minder groenten eten dan vegetariërs en mensen die geen vlees, maar wel vis eten. Mensen die vlees eten gebruiken over het algemeen ook meer alcohol.

Behandeling van darmkanker

Bij darmklachten of bloedverlies worden er in veel gevallen poliepen waargenomen tijdens een colonoscopie. Deze worden verwijderd. Dit wordt gedaan door met een metaaldraadje een lus om de poliep te leggen en deze vervolgens af te snijden. Het verwijderen van poliepen wordt poliep-ectomie genoemd. Het wegnemen van een stukje darmweefsel wordt biopsie genoemd. Het stukje darmweefsel (biopt) wordt vervolgens onder een microscoop onderzocht. Als er vervolgens kankercellen worden aangetroffen, dan volgt er een operatie waarbij, als het mogelijk is, een gedeelte van de dikke darm wordt verwijderd. Of dit mogelijk is hangt af van het stadium van de darmkanker, de leeftijd en de gezondheid van de patiënt. In sommige gevallen is er aanvullende chemotherapie nodig.

Preventie

Vezelrijke voeding, groene groenten (deze hebben een hoog gehalte aan foliumzuur) en B-vitaminen spelen een beschermende rol tegen darmkanker. Het aantal gevallen van darmkanker is door de jaren heen toegenomen, dit is vooral het geval bij mensen die een vezelarm dieet hebben. Om darmkanker tegen te gaan wordt het volgende aanbevolen:

• Frequente consumptie van vette vis.
• Eten van vezelrijke voeding.
• Consumptie van groenten. Dit verlaagt de zuurtegraad van de ontlasting.
• Consumptie van groene groenten, vanwege hun gehalte aan foliumzuur.
• Consumptie van spruiten en broccoli. Deze remmen de groei van kankercellen. Andere koolsoorten doen dit ook, maar in mindere mate.
• Inname van Calcium. Calcium remt schadelijke galstoffen en werkt preventief tegen kankercellen in de darm en het rectum. Aanbevolen wordt om 1200 mg calcium per dag binnen te krijgen. Groene groenten bevatten 1200 mg per kilo.
• Gebruik van kruiden zoals geelwortel.
• Inname van Lactobacillus GG (LGG).
• Een lage consumptie van granen en zetmeelrijke producten.

Het advies is om de inname van zetmeel te beperken en al tijdens de lunch een grote salade met veel bladgroenten te consumeren, vis te eten en gebruik te maken van biologisch geteelde producten.

Over darmklachten.nl